Cách để xây dựng một "siêu kính thiên văn" khổng lồ trên bề mặt Mặt trăng

Một kính thiên văn đặt trên bề mặt Mặt trăng sẽ cho phép con người thực hiện nhiều sứ mệnh khám phá vũ trụ một cách chi tiết hơn.

Với mỗi tiến bộ trong công nghệ, chúng ta lại có những khám phá mới đáng kinh ngạc và đáng ngạc nhiên về Vũ trụ. Vậy bước tiến tiếp theo của chúng ta trong lĩnh vực quan sát vũ trụ là gì? Dựa trên một nghiên cứu mới được đăng trên arXiv, bề mặt Mặt trăng sẽ là một lựa chọn phù hợp để đặt một đài thiên văn tại đây.

Về cơ bản, việc đặt kính thiên văn trên Mặt trăng không phải là ý tưởng mới. Trên thực tế, NASA đã chi ra một khoản chi phí không nhỏ để kiểm tra tính khả thi của dự án đặt kính thiên văn vô tuyến LRCT (Lunar Crater Radio Telescope) tại một miệng núi lửa trên Mặt trăng. Trong các sứ mệnh Apollo, các phi hành gia đã đặt vật phản xạ ngược trên Mặt trăng để các nhà thiên văn học có thể đo khoảng cách tới Mặt trăng trong phạm vi milimet


Một kính thiên văn đặt trên bề mặt Mặt trăng sẽ cho phép con người thực hiện việc "nhìn xa" hơn vào vũ trụ, so với các kính đặt ở Trái đất hoặc trên quỹ đạo hành tinh chúng ta.

Trong khi các kính thiên văn vô tuyến ở phía xa Mặt trăng như LCRT có lẽ là đề xuất phổ biến nhất, những kính thiên văn vô tuyến khác bao gồm, Kính viễn vọng Tìm kiếm Sự sống ở các Cực Mặt Trăng (LFTALP) cũng được coi là một lựa chọn khả thi. Đây sẽ là một dãy kính thiên văn vô tuyến có ăng ten rộng 6,5 mét, tập trung vào nghiên cứu bầu khí quyển của các ngoại hành tinh khi chúng di chuyển qua ngôi sao của mình.

Tuy nhiên, vấn đề chung với tất cả những đề xuất này là chúng nằm ở khâu kĩ thuật xây dựng, vốn sẽ là một thách thức ngay cả trên Trái đất. Nói cách khác, ý tưởng xây dựng kính thiên văn vô tuyến hay những thiết bị tương tự trên Mặt trăng là một mục tiêu cao cả, nhưng hiện tại nó vượt xa khả năng kỹ thuật của chúng ta.

Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã đề xuất một ý tưởng có phần đơn giản hơn. Một kính thiên văn quang học cơ bản có thể tận dụng địa hình Mặt trăng. Sức mạnh của kính thiên văn quang học phụ thuộc phần lớn vào kích thước của gương chính và tiêu cự của kính thiên văn. Trên Trái đất, tiêu cự có thể tăng lên bằng cách lắp nhiều gương.

Ở đây, siêu kính thiên văn có thể sử dụng các mảng gương làm gương chính được bố trí dọc theo địa hình của miệng núi lửa. Cụm máy dò của kính thiên văn sau đó có thể được treo bằng dây cáp, tương tự như cách các máy dò của Đài thiên văn Arecibo được treo phía trên.

Vì các tấm gương không cần có kích thước lớn, chúng sẽ dễ chế tạo hơn nhiều. Trong khi đó, đặc điểm địa chất của miệng núi lửa cũng giúp chúng ta ít phải 'đào bới' và dễ dàng đặt kính thiên văn vào đúng vị trí.

Một biến thể của ý tưởng này là đặt gương ở một bên của miệng núi lửa và thiết bị đo ở bên kia. Điều này sẽ cho phép kính có tiêu cự rất lớn, tuy nhiên phạm vi quan sát như một kính thiên văn như vậy sẽ bị hạn chế.

Nhìn chung, tất cả những ý tưởng này vẫn còn ở giai đoạn đầu. Chưa kể đến, có những thách thức nghiêm trọng cần phải vượt qua ngoài việc xây dựng. Chẳng hạn, bụi Mặt trăng sẽ tích tụ trên gương theo thời gian và cần được loại bỏ. Và mặc dù Mặt trăng có ít hoạt động địa chấn hơn Trái đất, nó vẫn có thể ảnh hưởng đến sự thẳng hàng của gương và máy dò. Nhưng có một điều rõ ràng là chúng ta sẽ quay trở lại Mặt trăng trong tương lai gần. Một khi con người đã đặt chân lên vệ tinh này, một đài quan sát đặt trên Mặt trăng chỉ là vấn đề thời gian.

TIN CŨ HƠN
Công bố hình ảnh vật thể không gian “ngàn năm có một”

Công bố hình ảnh vật thể không gian “ngàn năm có một”

Đang dõi theo một ngôi sao trong chòm Kỳ Lân, các nhà khoa học đã bị “lóa mắt” bởi ánh sáng bất ngờ tăng lên đến 20 lần do sự xuất hiện của các vật thể độc đáo.

Đăng ngày: 16/12/2025
Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Những điều chưa biết về sao Bắc Cực

Do chuyển động tự quay của Trái đất quanh trục, các ngôi sao luôn thay đổi vị trí trên bầu trời, mọc và lặn. Tuy nhiên trục quay của Trái đất lại hướng thẳng về phía sao Bắc Cực làm nó có vẻ không bao giờ di chuyển.

Đăng ngày: 16/12/2025
5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

5 hiện tượng huyền bí trong vũ trụ vô tận

Hiện tượng bí ẩn là một phần của khoa học, các nhà khoa học liên tiếp phát hiện ra những điều mới mẻ trong không gian bao la, vô hạn của vũ trụ và không ngừng phân tích, nghiên cứu chúng.

Đăng ngày: 16/12/2025
Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Mặt trăng đang dần rời xa Trái đất: Khi nào nó biến mất?

Các nhà khoa học đã tính toán những điều xảy ra trong tương lai trước thực tế là Mặt trăng đang di chuyển ngày một xa khỏi Trái đất và cũng đang khiến hành tinh của chúng ta quay chậm lại.

Đăng ngày: 14/12/2025
Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ

Các nhà nghiên cứu đã xác định được giới hạn tốc độ mới cho những vụ va chạm khắc nghiệt nhất trong vũ trụ.

Đăng ngày: 13/12/2025
Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Hành tinh chứa được 1.321 Trái đất bên trong đâm vào Mặt trời, chuyện gì sẽ xảy ra?

Chúng ta đều biết hậu quả khủng khiếp khi một ngôi sao chổi va vào Trái đất. Thế nhưng, nếu sao Mộc đâm vào Mặt trời thì chuyện gì sẽ xảy ra?

Đăng ngày: 11/12/2025
Bằng chứng sốc: Con người ra đời từ thứ kinh khủng nhất vũ trụ?

Bằng chứng sốc: Con người ra đời từ thứ kinh khủng nhất vũ trụ?

Siêu máy tính mạnh nhất thế giới và kỹ thuật trí tuệ nhân tạo (AI) đã mô phỏng thành công cách carbon-12 - hạt mầm của con người, muôn loài và cả người ngoài hành tinh - được tạo nên từ các môi trường cực đoan nhất vũ trụ.

Đăng ngày: 10/12/2025
Khoa Học News